Viêm lợi răng hàm: Nguyên nhân, cách điều trị sưng chân răng

Bệnh viêm lợi răng hàm (hay còn gọi là viêm nướu răng hàm) là tình trạng xuất hiện những dấu đỏ, sưng tấy ở phần lợi/nướu, dễ dàng gây ra đau nhức, chảy máu. 3 loại viêm lợi răng hàm thường gặp bao gồm: 2 loại đầu tiên là viêm lợi ở răng hàm trên hoặc hàm dưới, trong đó bao gồm răng hàm trong cùng và răng cửa; loại còn lại là viêm lợi hàm răng khôn. Cùng với Nha khoa Parkway tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây!

Một vài nguyên nhân gây ra viêm lợi răng hàm

Nguyên nhân gây ra viêm lợi răng hàm thường gặp nhất là do người bệnh vệ sinh răng miệng không sạch. Trong quá trình vệ sinh răng miệng, các mảng bám bao gồm chủ yếu là vi khuẩn sẽ được loại bỏ. Nếu các mảng bám không được vệ sinh sạch sẽ, trong hơn hai đến ba ngày sẽ tạo thành vôi răng (cao răng). Môi trường tạo ra từ mảng bám và vôi răng (cao răng) là môi trường thuận lợi khiến cho vi khuẩn gây ra bệnh viêm lợi (viêm nướu ) phát triển.

Bên cạnh nguyên nhân vệ sinh không sạch, còn có nhiều nguyên nhân khác dẫn tới bệnh viêm lợi răng hàm như:

• Viêm lợi do thói quen ăn uống, sinh hoạt xấu: Những thói quen như hút thuốc lá, dùng tăm xỉa răng, dùng bàn chải đánh răng lông quá cứng, dùng đồ quá nóng hoặc quá lạnh … cũng là những lý do gây ra viêm lợi răng hàm.
• Viêm lợi khi mang thai: Trong quá trình mang thai, sự thay đổi nội tiết tố của cơ thể người mẹ có thể dẫn tới tình trạng tăng lưu lượng máu tới vùng lợi, dẫn đến tình trạng lợi dễ bị kích thích gây nên sưng đau, sung huyết.
• Viêm nha chu dẫn đến viêm lợi: Sưng đau vùng lợi, kèm theo chảy máu chân răng, hơi thở có mùi hôi là những triệu chứng thường gặp ở viêm nha chu – một trong những nguyên nhân gây ra viêm lợi răng hàm. Viêm nha chu nếu không điều trị kịp thời có thể hình thành ổ mủ, dẫn đến khả năng gây ra viêm tủy và hỏng tủy răng.

• Viêm, sưng lợi do mọc răng khôn: Trong quá trình mọc, răng khôn số 8 sẽ nhú ra khỏi lợi vào giai đoạn đầu và gây ra hiện tượng mô lợi mở. 

Quá trình này tạo nên môi trường thích hợp cho vi khuẩn dễ dàng tấn công và gây nên hiện tượng đau nhức, sưng viêm. 

Ngoài ra, hiện tượng sưng chân răng hàm trên hoặc sưng chân răng hàm dưới báo hiệu răng khôn chuẩn bị mọc cũng có thể gây ra đau, nhức và sung huyết vùng lợi.

• Viêm lợi do thiếu hụt Vitamin: Người bệnh thiếu vitamin C, suy giảm đề kháng sẽ dễ gây hiện tượng chảy máu chân răng và viêm lợi; Người bệnh thiếu vitamin A sẽ làm giảm tiết nước bọt, khô miệng, từ đó tăng nguy cơ hoại tử niêm mạc và gây ra tình trạng bong tróc.
• Viêm lợi do bị nhiễm trùng: Các bệnh lý herpes miệng, nhiệt miệng, nấm miệng,… gây ra viêm nhiễm vùng lợi cũng có thể dẫn triệu chứng sưng, đau răng hàm. 

Triệu chứng khi bị viêm lợi răng hàm

Các dấu hiệu và triệu chứng viêm lợi răng hàm dưới – hàm trên thường gặp nhất là:

• Vùng lợi chuyển sang màu đỏ đậm, có dấu hiệu sung huyết – khi ấn vào thấy đau và mềm hơn bình thường.
• Lợi răng chảy máu một cách dễ dàng khi dùng bàn chải đánh răng hoặc chỉ nha khoa, có thể nhận biết qua mùi tanh của máu và màu đỏ/hồng xuất hiện khi súc miệng hoặc trên bàn chải, chỉ nha khoa.
• Lợi bị teo rút, khiến răng người bệnh trông dài hơn bình thường.
• Gặp khó khăn và cảm thấy đau đớn khi nhai thức ăn.
• Hơi thở có mùi hôi.

Nếu không điều trị viêm lợi kịp thời, bệnh có thể tiến triển lây lan đến các mô cơ và xương (nha chu) và có khả năng dẫn đến mất răng.

Một số cách điều trị viêm lợi răng hàm tại nhà

Điều trị viêm lợi răng hàm giúp đẩy lùi các triệu chứng khó chịu và ngăn chặn sự tiến triển và biến chứng nghiêm trọng của bệnh như tụt lợi, mất răng. Trong trường hợp người bệnh chưa thể tới phòng khám, một số phương pháp điều trị viêm lợi tại nhà có thể dễ dàng chuẩn bị như:

Phương pháp súc miệng bằng nước muối sinh lý

Nước muối sinh lý có khả năng sát khuẩn, làm dịu vết sưng, sung huyết khi người bệnh đang bị viêm lợi răng hàm. 

Sử dụng nước muối sinh lý khoảng hai lần mỗi ngày giúp người bệnh loại bỏ các vụn thức ăn và ngăn vi khuẩn tích tụ trong khoang miệng. Từ đó, hiện tượng sưng đau sẽ giảm bớt.

Phương pháp sử dụng mật ong điều trị viêm, sưng

Nhờ vào đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và khả năng làm lành vết thương, từ lâu mật ong đã là một phương pháp trị viêm, sưng tại nhà vô cùng hiệu quả. Đối với người bệnh bị viêm lợi, dùng tăm bông thấm mật ong rồi bôi trực tiếp lên vị trí lợi bị tổn thương.

Phương pháp chườm đá lạnh

Chườm đá là một trong những phương pháp gây tê tạm thời, dựa vào nguyên lý giảm tuần hoàn máu tại chỗ. Dùng đá viên bọc vào một tấm vải sạch, chườm lên ngoài da vùng bị đau nhức, sưng viêm có tác dụng giảm đau tức thời. 

Phương pháp này có thể áp dụng cho người bệnh có triệu chứng sưng chân răng hàm dưới, sưng chân răng hàm trên khi chuẩn bị mọc răng khôn.

Lưu ý không nên dùng đá lạnh áp trực tiếp vào da, có thể dẫn đến bỏng lạnh.

Phương pháp sử dụng nước gừng sát khuẩn, tiêu viêm

Gừng là một loại gia vị có tác dụng kháng viêm, sát khuẩn. Khi bị viêm lợi răng hàm, người bệnh có thể đun gừng với nước rồi sử dụng nước gừng đã đun súc miệng hàng ngày.

Phương pháp sử dụng nước chanh pha muối

Muối và chanh giúp sát khuẩn và ngăn ngừa tình trạng sưng, viêm. 

Dùng ½ quả chanh vắt lấy nước, khuấy đều với 1 ly nước ấm và 1 thìa muối hạt. Đem hỗn hợp trên ngậm trong miệng từ 1 đến 2 phút rồi súc miệng lại với nước sạch.

Phương pháp này không nên áp dụng liên tục, do chanh có tính axit cao – có thể dẫn tới làm mòn men răng, gây xỉn và ố màu răng.

Một vài lưu ý để phòng ngừa viêm lợi răng hàm 

Để phòng ngừa bệnh viêm lợi răng hàm tái phát, lưu ý đầu tiên chính là vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đúng cách. Chải răng 2 lần/một ngày đều đặn sẽ ngăn chặn việc hình thành mảng bám và loại bỏ thức ăn thừa trên răng.

Lưu ý thứ hai bạn cần phải ghi nhớ, đó là đừng sử dụng bàn chải với lông bàn chải quá cứng. Lựa chọn cho mình các loại bàn chải lông mềm hoặc lông silicone sẽ hạn chế việc vô tình làm tổn thương vùng lợi khi chải răng. 

Lưu ý thứ ba, thay đổi bàn chải đánh răng định kỳ 3-4 tháng/lần để ngăn ngừa vi khuẩn trên bàn chải gây ra các bệnh răng miệng khác.

Lưu ý thứ tư, không sử dụng tăm xỉa răng. Thay vào đó hãy sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để hạn chế làm tổn thương vùng lợi, chân răng bạn nhé.

Lưu ý thứ năm, loại bỏ những thói quen ăn uống và sinh hoạt xấu như: hút thuốc lá, ăn thực phẩm chứa nhiều đường và axit, sử dụng chất kích thích như rượu bia, đồ uống có cồn, … 

Lưu ý cuối cùng, nhớ ghé thăm phòng khám nha khoa định kỳ từ 3 đến 6 tháng/lần để vệ sinh răng miệng và theo dõi sức khỏe răng miệng bạn nhé!

Những cách chăm sóc răng miệng khi bị viêm lợi răng hàm

Vệ sinh răng miệng

Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đúng cách sẽ giúp ngăn chặn việc hình thành mảng bám và tránh được việc  làm tổn thương vùng lợi khi đang bị viêm lợi. Do đó, khi vệ sinh răng miệng bạn cần lưu ý những vấn đề sau: 

• Không dùng lực chải răng quá mạnh. 
• Chải răng theo hình tròn, không chải ngang.
• Không dùng bàn chải lông cứng, bị xù hoặc mòn quá mức. 
• Sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước thay vì dùng tăm xỉa răng.

Dùng nước súc miệng

Nước súc miệng có tác dụng giúp loại bỏ vụn thức ăn thừa và các vi khuẩn gây hại, góp phần ngăn ngừa hình thành mảng bám, giúp các niêm mạc bị tổn thương trong quá trình viêm lợi nhanh chóng hồi phục.

Tuy nhiên, người bệnh nên tránh sử dụng nước súc miệng có cồn. Cồn trong nước súc miệng có thể làm khô và gây kích ứng vùng lợi trong giai đoạn điều trị sưng, viêm lợi.

Hạn chế các thực phẩm kích thích

Các thực phẩm kích thích như đồ cay nóng, đồ chiên rán, đồ uống có cồn, nước có gas, … có thể khiến cho các triệu chứng viêm nhiễm, sưng đau trở nên nặng hơn. 

Vì vậy khi bị viêm lợi răng hàm, người bệnh nên tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có lợi cho răng nướu như rau xanh, hoa quả – đẩy nhanh quá trình hồi phục sưng, viêm lợi.

Viêm lợi răng hàm có nguy hiểm?

Câu trả lời là có, nếu như người bệnh để cho tình trạng bệnh kéo dài mà không điều trị dứt điểm. 

Đa phần nguyên nhân dẫn đến viêm lợi răng hàm là do thói quen ăn uống và sinh hoạt xấu. Tâm lý chủ quan “cứ để một thời gian là tự khỏi” của người bệnh hình thành khi để một thời gian bệnh sẽ tự lành. 

Mặc dù sưng, viêm lợi là vấn đề thường gặp. Tuy nhiên, nếu người bệnh không thay đổi, loại bỏ thói quen ăn uống, sinh hoạt xấu mà cứ để bệnh tái đi tái lại, có khả năng bệnh sẽ trở thành mãn tính và khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Đầu tiên là bệnh sẽ ảnh hưởng đến quá trình ăn nhai. Lợi sưng khiến người bệnh gặp khó khăn khi nghiền nát thức ăn, lâu dài sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh về tiêu hóa.

Ngoài ra, lợi sưng còn gây tình trạng sưng đau, hôi miệng dẫn đến những sinh hoạt và giao tiếp hằng ngày của người bệnh bị ảnh hưởng. Hôi miệng kéo dài cũng khiến người bệnh không còn tự tin khi nói chuyện trước đám đông. 

Đặc biệt là, lợi hay nướu là một trong những bộ phận quan trọng trong việc cố định chân răng. Khi lợi không khỏe mạnh, lâu dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chân răng. Nhẹ thì sẽ gây ra sưng chân răng hàm trên và sưng chân răng hàm dưới khiến người bệnh đau nhức, khó chịu, nặng hơn có thể khiến cho chân răng lung lay, thậm chí có khả năng gãy, rụng răng do ảnh hưởng trực tiếp đến tủy răng.

Bên cạnh đó, viêm lợi còn là nguyên nhân dẫn đến một loạt các vấn đề về bệnh lý nguy hiểm khác như: tiêu xương hàm, tiểu đường, nhiễm trùng huyết, sinh non, đột quỵ,…

Cách điều trị dứt điểm viêm lợi răng hàm tại nha khoa

Trong trường hợp vùng lợi người bệnh bị viêm và sưng nghiêm trọng, việc điều trị tại nhà chắc chắn sẽ không phát huy được hiệu quả. Do đó, việc tìm một địa chỉ nha khoa uy tín để chữa trị là điều cần thiết cho người bệnh vào lúc này. Với trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm, các cơ sở nha khoa uy tín chắc chắn sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề một cách triệt để từ gốc tới ngọn.

Tùy vào nguyên nhân và mức độ bệnh lý  mà đội ngũ nha sĩ sẽ chỉ định các thủ thuật nha khoa khác nhau phù hợp với tình trạng bệnh của từng cá nhân. Việc điều trị sớm bệnh lý viêm, sưng lợi cũng như sưng chân răng hàm trên, sưng chân răng hàm dưới sẽ giúp người bệnh phòng ngừa được các rủi ro nguy hiểm khác một cách kịp thời. Các phương pháp điều trị viêm lợi răng hàm hiện nay bao gồm:

Phương pháp lấy cao răng/cạo vôi răng

Đối với tình trạng chân răng bị viêm, sưng đau vì bị kích ứng do vi khuẩn và mảng bám hình thành lâu ngày trên răng thì cần thực hiện làm sạch cao răng. Lấy cao răng bằng các dụng cụ, máy lấy cao răng chuyên dụng sẽ làm sạch mảng bám và làm mịn bề mặt của răng mà không gây hại gì cho răng. Lấy cao răng định kỳ sẽ ngăn ngừa tích tụ mảng bám vào răng khi ăn uống hàng ngày. 

Phương pháp lấy tủy răng

Nếu viêm lợi quá nặng dẫn đến răng bị nhiễm trùng nghiêm trọng và có ảnh hưởng trực tiếp đến tủy răng (hiện tượng chất tủy) thì cần phải làm sạch tủy, loại bỏ vi khuẩn từ chân răng. Sau khi điều trị tủy triệt để, nha sĩ sẽ chỉ định thêm các biện pháp nha khoa khác trám răng hoặc làm răng sứ để bảo vệ và phục hồi răng về cả mặt thẩm mỹ và sinh hoạt hàng ngày (ăn uống, nhai thức ăn, …)

Nhổ răng khôn

Viêm lợi răng trong cùng của hàm dưới hoặc hàm trên xuất phát từ sưng chân răng hàm trên dưới hoặc hàm trên do nguyên nhân mọc răng khôn sẽ phải can thiệp nhổ răng hoặc mổ răng khôn. Đặc biệt là các trường hợp được xác định là răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hay đã xuất hiện biến chứng, cần nhanh chóng can thiệp để tránh đau đớn kéo dài ảnh hưởng tới sinh hoạt thường ngày.

Sử dụng thuốc điều trị viêm lợi, áp xe răng

Người bệnh muốn sử dụng thuốc điều trị viêm hay áp xe cần có chỉ định của bác sĩ: một số loại thuốc có tác dụng giảm đau, kháng viêm đối với những người bệnh lý viêm nướu, viêm nha chu hay áp xe răng. Khi viêm lợi ở mức độ nặng hơn, cần có thuốc kháng sinh đường ống để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

Đối trường hợp viêm nha chu, áp xe răng nặng sẽ cần phải thực hiện tiểu phẫu nha khoa như chích ổ mủ, chích rạch khối áp xe, ghép vạt lợi,… Đồng thời có thể phải điều trị kháng sinh thông qua đường tĩnh mạch để mang lại hiệu quả cao, tránh mang lại rủi ro không mong muốn.