Sứt môi hở hàm ếch là gì? Gây nên những ảnh hưởng gì đến sức khỏe của trẻ?

Sứt môi hở hàm ếch không những khiến việc ăn uống của trẻ gặp khó khăn, thính giác kém hơn mà còn ảnh hưởng đến vấn đề răng miệng cũng như việc phát âm. Cùng nha khoa Parkway tìm hiểu về những tác hại sứt môi hở hàm ếch gây ra cho trẻ và những giải pháp giúp cha mẹ cùng con vượt qua khó khăn tạm thời này. Tham khảo ngay!

Sứt môi hở hàm ếch là gì?

Sứt môi hở hàm ếch là một dạng dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến khuôn mặt của trẻ. Trong quá trình phát triển của thai nhi, các mô của miệng hoặc môi không hình thành thích hợp, dẫn đến việc có khe hở giữa vòm miệng và khoang mũi.

Sứt môi là khi các bộ phận trên khuôn mặt không hình thành môi đúng cách, thay vì khép kín như người khác. Dị tật này có thể xảy ra riêng lẻ hoặc cùng lúc trên cùng một người (sứt môi và hở hàm ếch). Một loạt các ca phẫu thuật có thể khôi phục chức năng và diện mạo gần như bình thường cho trẻ bị sứt môi hở hàm ếch.

Dấu hiệu nhận biết sứt môi hở hàm ếch sớm

Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết hở hàm ếch, sứt môi ở trẻ:

• Vết nứt ở môi và vòm miệng ảnh hưởng đến một bên hoặc cả hai bên khuôn mặt.
• Một phần môi bị tách ra thành rãnh nhỏ hoặc kéo dài từ môi qua vòm miệng vào dưới mũi.
• Có sự chia tách trong vòm miệng mà không ảnh hưởng đến hình dáng khuôn mặt.
• Trường hợp hiếm gặp hơn là hở hàm trong (vết hở trong vòm miệng, được bao phủ bởi niêm mạc) và không thể nhận thấy khi trẻ mới sinh.
• Triệu chứng trẻ bị sứt môi, hở hàm ếch có thể nhận thấy khi trẻ mới sinh, bao gồm khó ăn, khó nuốt, giọng mũi, và nhiễm trùng tai mạn tính.

Tác hại sứt môi hở hàm ếch đối với sức khỏe của trẻ

Bé ăn uống khó khăn

Nếu bé chỉ bị sứt môi nhẹ thì việc cho bé ăn không có nhiều khác biệt. Nhưng nếu bé bị hở hàm ếch thì việc cho ăn thực sự là một thử thách lớn cho cả hai mẹ con.

Thông thường, hàm ếch (vòm miệng) có tác dụng ngăn cách khoang miệng và khoang mũi, không cho thức ăn và đồ lỏng trào lên trên mũi. Vấn đề bé không bú được sữa bình và ty mẹ là do môi bị hở không kín được để tạo áp lực và do phần vòm miệng bị thông với khoảng mũi nên khi mút cả mồm cả mũi cùng hút vào nên áp lực ko đủ.

Trẻ bị sứt môi hở hàm ếch sẽ cần có bình sữa với núm vú chuyên dụng để việc bú sữa được thuận lợi hơn. Các mẹ nên chọn loại bình chống sặc cho bé. Trong lúc bé bú bình, mẹ hãy nhẹ nhàng bóp phần núm vú giả để bé dễ ăn hơn. Ngoài ra, vì trẻ ăn uống khó khăn nên mẹ cần chú ý theo dõi kĩ cân nặng của trẻ, tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để có sự chăm sóc tốt nhất cho con.

Sự tích tụ chất lỏng và mất thính giác ở tai giữa

Nhiều trẻ bị hở hàm ếch có nguy cơ tích tụ dịch ở tai giữa. Chất lỏng này không thể đi qua ống vòi nhĩ như bình thường nên có thể dẫn đến nhiễm trùng tai và thậm chí mất thính giác. Vì vậy, trẻ em bị hở hàm ếch thường cần ống tai được đặt trong màng nhĩ của chúng để giúp thoát dịch và cải thiện thính lực.

Bên cạnh đó, trẻ em bị hở hàm ếch phải được kiểm tra tai và thính giác 1-2 lần mỗi năm, hoặc nhiều hơn nếu trẻ có vấn đề về thính giác.

Các vấn đề về răng miệng

Trẻ sứt môi hở hàm ếch thường gặp các vấn đề liên quan đến răng như: răng nhỏ, thiếu răng, thừa răng (còn gọi là răng kép), hoặc răng mọc lộn xộn không đúng vị trí. Nguyên nhân là do phần lợi ngắn (hoặc rách, hở lợi) hoặc do phần xương hàm (nơi chân răng “cắm” vào) bị khiếm khuyết sẽ làm xoay chân răng vĩnh viễn khiến răng mọc lộn xộn, hoặc khiến răng không thể mọc lên, trường hợp nhẹ nhất là bé sẽ mọc răng khểnh ở chỗ lợi bị ngắn.

Các mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ thường xuyên để kiểm tra sự phát triển của răng lợi. Nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra thì cũng sẽ có hướng giải quyết sớm nhất.

Ảnh hưởng đến phát âm

Do việc hở vòm miệng và môi, chức năng cơ có thể bị suy giảm, nên trẻ sứt môi hở hàm ếch có thể bị chậm nói hoặc nói ngọng. Trẻ chỉ bị hở môi sẽ ít có nguy cơ mắc các vấn đề về phát âm hơn so với trẻ bị hở vòm (thường bị chẻ lưỡi gà).

Kể cả sau khi tiến hành phẫu thuật vá vòm, vẫn có tỉ lệ 1 trong 5 trẻ hở vòm gặp vấn đề trong giọng nói. Điều này là do vòm miệng không “di chuyển” đủ trơn tru nên không khí vẫn bị lọt lên khoang mũi, khiến giọng giống giọng mũi.

Để hạn chế điều này, mẹ nên cố gắng luyện nói cùng trẻ càng nhiều càng tốt. Luyện tập phát âm nên được bắt đầu từ sớm khi trẻ mới phẫu thuật vá vòm xong (thường từ 1-2 tuổi), đòi hỏi sự kiên trì rất lớn để tìm lại giọng nói chuẩn cho bé. Đồng thời nên đưa bé đến các trung tâm phục hồi giọng nói, để bé được trị liệu chuyên nghiệp. Đa số các trường hợp, rối loạn phát âm sẽ được khắc phục và sau đó trẻ có thể phát âm hoàn toàn bình thường.

Những cách khắc phục sứt môi hở hàm ếch

Trẻ sinh ra bị sứt môi hở hàm ếch đã là 1 thiệt thòi lớn, không chỉ gây ảnh hưởng đến ngoại hình mà bệnh này còn dẫn đến nhiều biến chứng cho sức khỏe của trẻ. Một số biện pháp điều trị sứt môi và hở hàm ếch thường được áp dụng như:

• Phẫu thuật sửa môi:  Bác sĩ rạch 2 bên khe hở và tạo ra các vạt mô để đóng sự tách biệt trong môi, giúp cải thiện hình dạng, cấu trúc và chức năng môi bình thường cho trẻ.
• Sửa vòm miệng: Phẫu thuật đóng tách và xây dựng lại vòm miệng bằng cách rạch hai bên khe hở và sắp xếp lại các mô, cơ, sau đó khâu kín lại.
• Phẫu thuật ống tai: Bác sĩ tiến hành đặt ống tai để hạn chế nguy cơ mất thính giác bằng cách đặt các ống nhỏ hình ống trong màng nhĩ để tạo lỗ mở và ngăn không cho chất lỏng tích tụ.
• Phẫu thuật tái tạo ngoại hình: Một cuộc phẫu thuật bổ sung được thực hiện để cải thiện hình dáng của miệng, môi và mũi trẻ trở lại trạng thái bình thường.

Cách phòng ngừa sứt môi hở hàm ếch

Với sự phát triển của y học hiện đại, đã có nhiều phương pháp khác nhau để nhận biết từ sớm và đề phòng tình trạng sứt môi hở hàm ếch đối với trẻ em. Đặc biệt, cách phòng ngừa căn bệnh này thường bắt đầu ngay từ giai đoạn người mẹ mang thai:

• Chăm sóc sức khỏe khi mang thai: Trong thời gian mang thai, mẹ bầu cần đảm bảo bạn có chế độ ăn uống cân đối, bổ sung đủ vitamin và khoáng chất, cũng như tránh tiếp xúc với các chất độc hại như thuốc lá, rượu, và các loại thuốc không được bác sĩ kê đơn.
• Kiểm tra sức khỏe thai nhi thường xuyên: Điều này giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh, bao gồm sứt môi hở hàm ếch. Các bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc sức khỏe để giảm nguy cơ dị tật.
• Tư vấn với bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ hàm mặt: Nếu bạn có nguy cơ cao hoặc đã từng có trường hợp sứt môi hở hàm ếch trong gia đình, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận lời khuyên cụ thể về việc chăm sóc và điều trị.

Nhớ rằng, việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe khi mang thai là quan trọng để giảm nguy cơ sứt môi hở hàm ếch cho bé. Hãy thảo luận với bác sĩ để có kế hoạch phòng ngừa phù hợp nhất cho bạn và gia đình.

Xem thêm:

• Điều trị tủy răng trẻ em: Chữa sao cho đúng cách?
• Trẻ mọc răng sốt mấy ngày thì khỏi? Khi nào nên đưa trẻ đi khám?
• Nổi đẹn ở trẻ? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa