Hầu hết các cha mẹ đã quá quen thuộc với khái niệm lưu trữ tế bào gốc từ máu cuống rốn. Với sự phát triển của khoa học, các nhà nghiên cứu đã phát triển thêm phương pháp lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa của trẻ. Cha mẹ hãy cùng Parkway tìm hiểu vì sao nhiều người nói rằng: “Đừng bao giờ vứt chiếc răng sữa của con” nhé.
Răng sữa là gì? Thời kỳ mọc răng của trẻ?
Nhiều cha mẹ vẫn chưa thật sự hiểu răng sữa là gì và thời kỳ mọc răng của trẻ như thế nào. Cha mẹ có thể hiểu đơn giản răng sữa còn gọi là răng trẻ em hay răng tạm thời, được mọc lên trong giai đoạn trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi. Răng sữa hình thành trong giai đoạn phôi thai phát triển và sẽ mọc dần hiện hữu rõ trong miệng của trẻ sơ sinh. Tùy từng trẻ, quá trình mọc răng sữa sẽ dần dần được hoàn thiện khi trẻ được 2 – 3 tuổi. Về sau, răng sữa của trẻ sẽ bị rụng và được thay thế bằng răng vĩnh viễn.
Đừng bao giờ vứt đi răng sữa của con, nó có thể giúp ích cho sau này
Với nhiều cha mẹ, việc trẻ thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn là một chuyện hết sức bình thường mà trẻ nào cũng sẽ phải trải qua. Răng sữa bị rụng sẽ được bố mẹ vứt đi hoặc làm mẹo dân gian vứt lên mái nhà hoặc để dưới gối với niềm tin trẻ sẽ được thay bằng chiếc răng mới đẹp đẽ. Tuy nhiên, cũng ít cha mẹ có thể biết rằng bên trong những chiếc răng sữa tưởng như có thể bỏ đi ấy lại có chứa những đơn vị tế bào gốc tuyệt vời, có thể cứu mạng trẻ nếu không may trẻ gặp phải các căn bệnh hiểm nan y trong tương lai. Vì vậy, cha mẹ đừng bao giờ vứt đi răng sữa của con vì nó có thể giúp ích cho sức khỏe của trẻ sau này nhé.
Vì sao đừng bao giờ vứt chiếc răng sữa của con
Vào năm 2003, Tiến sĩ Songtao Shi với Viện Nghiên cứu Răng Sọ trong khi nghiên cứu về tế bào gốc trong răng sữa của trẻ đã có phát hiện tiên phong và công bố với công chúng. Nghiên cứu của ông đã chứng minh được rằng trong một chiếc răng sữa của trẻ có chứa từ 10 đến 20 tế bào gốc có giá trị. Các tế bào gốc này có thể được ứng dụng để điều trị rất nhiều căn bệnh hiểm nan y sau này.
Nghiên cứu này của Tiến sĩ Shi và các đồng nghiệp đã chỉ ra với răng sữa của trẻ từ 7 đến 8 tuổi, các tế bào gốc có trong răng sữa của trẻ hoàn toàn khác so với những gì các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trong răng của người lớn. Các tế bào gốc trong răng sữa của trẻ có thể được ứng dụng trong việc điều trị các bệnh ở tuyến tụy, tim hoặc não bộ… do các tế bào ở các bộ phận này bị hư hại.
Chúng ta cũng được biết rằng tế bào gốc từ răng sữa là một trong những tế bào gốc mạnh nhất trong cơ thể con người. Tốc độ sinh sôi nảy nở của tế bào gốc tại răng sữa nhanh hơn, nhiều hơn và lâu hơn so với các tế bào gốc từ các khu vực, bộ phận khác. Với việc ứng dụng tế bào gốc từ răng sữa trong việc điều trị bệnh, người bệnh sẽ gia tăng cơ hội được chữa khỏi, giảm thiểu nguy cơ không thích ứng với tủy của người hiến tặng hoặc tránh được trường hợp người bệnh phải chờ đợi rất lâu để tìm được người hiến tủy phù hợp.
Trước nghiên cứu của tiến sĩ Shi, khoảng hơn một thập kỷ trước, nhiều cha mẹ trên khắp nước Mỹ đã đổ dồn sự chú ý vào việc lưu trữ tế bào dây rốn của trẻ sơ sinh. Các mẫu tế bào được lấy từ dây rốn ngay sau khi trẻ sơ sinh chào đời, sau đó được đông lạnh và cất giữ trong các phòng thí nghiệm trên khắp đất nước. Theo Cơ quan Đăng ký Dây Máu Quốc gia Mỹ, đã có hàng ngàn mẫu phẩm được lưu trữ.
Theo các nhà khoa học, khả năng chữa trị của tế bào gốc từ máu dây rốn là vô tận, có thể giúp chẩn đoán và điều trị hơn 80 căn bệnh nguy hiểm. Với những cha mẹ trước đây chưa lưu trữ tế bào gốc từ dây rốn khi trẻ chào đời, cùng với sự phát triển và hoàn thiện kỹ thuật tách tế bào gốc từ răng sữa, cha mẹ hoàn toàn có thể có cơ hội giữ lại tế bào gốc trong răng sữa của trẻ. Cũng giống như máu cuống rốn, nếu được thu thập và cất giữ đúng tiêu chuẩn, tế bào gốc của răng sữa hoàn toàn có thể điều trị các bệnh lý nan y mà trẻ hoặc một trong các thành viên của gia đình có quan hệ huyết thống với trẻ có thể mắc phải trong tương lai.
Giới thiệu tế bào gốc là gì?
Cơ thể con người được tạo bởi nhiều tế bào khác nhau và hầu hết các tế bào được chuyên hóa với chức năng cụ thể. Tế bào gốc là một tế bào có khả năng đặc biệt để phát triển thành các loại tế bào chuyên biệt trong cơ thể người. Với điều kiện thích hợp trong cơ thể hoặc trong các phòng thí nghiệm tiên tiến, các tế bào gốc được phát triển nhằm phân chia tạo thành nhiều tế bào, gọi là tế bào con. Không tế bào nào khác trong cơ thể có khả năng tạo ra các tế bào mới như khả năng của tế bào gốc có được. Các tế bào con do tế bào gốc tạo thành sẽ trở thành tế bào gốc mới hoặc trở thành tế bào chuyên biệt với chức năng cụ thể hơn như tế bào máu, tế bào tim, tế bào xương…
Tế bào gốc có tác dụng như thế nào?
Với khả năng đặc biệt của tế bào gốc, chúng có thể thay thế, tái tạo hoặc sửa chữa. Các tế bào gốc sẽ thay thế các tế bào đã chết, giúp cho mô, tạng trẻ khỏe, tại tạo hoặc sửa chữa các tế bào đã bị tổn thương, phục hồi sức khỏe hoặc phục hồi chức năng cho bộ phận cơ thể.
Đứa trẻ đầu tiên lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa
Thế giới ghi nhận trường hợp đầu tiên lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa vào năm 2012 tại Anh. Bé Becca Graham đã trở thành em bé đầu tiên lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa khi em mới 7 tuổi. Bố của Becca là một nha sĩ. Anh đã cùng vợ nhổ hai chiếc răng sữa cửa trước của bé khi chúng lung lay, sau đó trích lấy tủy răng và gửi đông lạnh, cất trữ. Theo các chuyên gia, các mẫu tế bào gốc có thể lưu giữ được hơn 30 năm. Người bố của Becca hi vọng trong tương lai với sự tiến bộ phát triển của y học về nghiên cứu tế bào gốc, con gái của mình có thể sẽ tăng cơ hội điều trị các bệnh hiểm nghèo nếu không may mắc phải. Anh là một ví dụ điển hình để nhiều cha mẹ khác cân nhắc về việc đừng bao giờ vứt chiếc răng sữa của con tại Anh tại thời điểm đó.
Cách để bảo quản răng sữa sau khi nhổ
Cha mẹ không thể tự bảo quản tế bào gốc trong răng sữa của trẻ mà cần lưu trữ tại ngân hàng tế bào gốc. Răng sữa phải đảm bảo còn chân răng và còn nguyên tủy răng thì mới có thể lấy được tế bào gốc. Ngoài ra, răng sữa sau khi được nhổ cần được lưu trữ trong dung dịch chuyên dụng để cung cấp môi trường phù hợp không làm tủy bị chế, ngăn chặn sự xâm nhập và sinh trưởng của vi khuẩn.
Trong các trường hợp trẻ được nhổ răng sữa để lưu trữ tế bào gốc, cha mẹ không nên tự ý nhổ răng sữa cho trẻ tại nhà nếu chưa được đào tạo chuyên ngành. Cha mẹ phải liên hệ với các cơ sở lưu trữ để các bác sĩ có chuyên môn nhổ răng sữa cho trẻ và thu thập mẫu răng sữa, bảo quản kịp thời và đúng tiêu chuẩn ngay sau khi nhổ răng sữa cho trẻ. Với các trường hợp trẻ tự rụng răng sữa, cha mẹ cần liên hệ ngay với các cơ sở lưu trữ để được hướng dẫn cách bảo quản mẫu răng sữa tạm thời. Tuy nhiên việc bảo quản tạm thời này tại nhà có thể sẽ làm giảm khả năng tách được tế bào gốc từ răng sữa của trẻ.
Lý tưởng nhất là cha mẹ phải biết cách bảo quản răng sữa tại nhà đúng tiêu chuẩn hoặc cha mẹ lên kế hoạch và sắp xếp cho trẻ nhổ răng tại các phòng khám nha khoa chuyên dụng do cơ sở lưu trữ chỉ định khi trẻ có dấu hiệu lung lay răng sữa. Các phòng khám hoặc cơ sở y khoa này sẽ có chức năng bảo quản răng sữa phục vụ cho việc lấy tế bào gốc đúng tiêu chuẩn, đem lại cơ hội ứng dụng tế bào gốc trong việc điều trị các bệnh lý nan y.
Lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa là một cách để bảo vệ cho sức khỏe của trẻ sau này
Theo các chuyên gia, các tế bào gốc từ răng sữa có thể lưu trữ được 30 năm. Răng sữa của trẻ sau khi được lấy sẽ được khoan vào trong và các nhà khoa học sẽ thu thập các tế bào gốc. Những tế bào gốc này được làm đông lạnh trong một hỗn hợp bao gồm ni-tơ và các chất bảo quản chuyên dụng, được cất giữ trong các kho đông lạnh tại các cơ sở lưu trữ chuyên biệt. Với sự tiến bộ của y học trong tương lai, chúng sẽ được ứng dụng để chữa bệnh nan y, tăng khả năng sống sót và hồi phục sức khỏe cho con người. Đây là khoản bảo hiểm sức khỏe cho trẻ trong tương lai. Vì vậy, nếu có điều kiện để lưu trữ tế bào gốc từ răng sữa, cha mẹ đừng bao giờ vứt chiếc răng sữa của con nhé.
Cách nhổ răng sữa đúng lúc, đúng thời điểm
Cha mẹ cần theo dõi thời điểm thay răng của trẻ. Đến thời điểm thay răng sữa, răng sẽ tự động rụng hoặc lung lay, nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên. Các mốc thay răng sữa của trẻ như sau:
- Răng cửa giữa: 5 – 7 tuổi;
- Răng cửa bên: 7 – 8 tuổi;
- Răng cối sữa thứ nhất: 9 – 10 tuổi;
- Răng nanh sữa: 10 – 11 tuổi;
- Răng cối sữa thứ hai: 11 – 12 tuổi
Thời điểm thay răng sữa của từng trẻ có thể sớm hơn hoặc trễ hơn. Một số trường hợp răng sữa đến thời điểm thay không chịu rụng hoặc lung lay trong khi răng vĩnh viễn đã bắt đầu xuất hiện. Điều này có thể dẫn đến răng vĩnh viễn mọc sai, lệch, hàm răng của trẻ khó có thể đều và đẹp được. Cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở nha khoa để bác sĩ chẩn đoán và xem xét phương pháp can thiệp phù hợp cho từng trẻ và theo vị trí răng. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên có thói quen thăm khám răng miệng cho trẻ thường xuyên để đảm bảo trẻ có hàm răng khỏe mạnh.
Cách chăm sóc răng miệng cho trẻ
Trước hết, cha mẹ cần hiểu rằng việc chăm sóc răng miệng cho trẻ nên được thực hiện thường xuyên, ngay từ khi chiếc răng sữa đầu tiên mọc lên. Trẻ được tập thói quen chăm sóc răng miệng sớm sẽ có hàm răng chắc khỏe và phòng chống được các bệnh về răng miệng. Nha khoa Parkway xin chia sẻ với cha mẹ làm thế nào để chăm sóc răng miệng cho trẻ theo từng độ tuổi như sau:
- Với trẻ chưa mọc răng: cha mẹ cần vệ sinh nướu lưỡi cho trẻ bằng khăn sạch với nước hai lần một ngày hoặc sau khi bú sữa mẹ.
- Khi trẻ bắt đầu mọc những chiếc răng sữa đầu tiên, cha mẹ sử dụng khăn sạch lau mặt trước và mặt sau của răng.
- Chăm sóc răng miệng cho bé 1 tuổi: cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng bàn chải dành cho trẻ từ 1 – 2 tuổi để đánh răng.
- Chăm sóc răng miệng cho trẻ được 18 tháng tuổi: cho trẻ sử dụng kem đánh răng chứa hàm lượng fluor thấp.
- Chăm sóc răng miệng cho trẻ mầm non: Từ 4-5 tuổi, trẻ em bắt đầu học cách tự chăm sóc răng miệng, cha mẹ hỗ trợ hướng dẫn trẻ sử sử dụng bàn chải đúng cách, tránh làm tổn thương nướu. Định kỳ thay bàn chải ba tháng một lần hoặc khi thấy bàn chải có dấu hiệu xù lông chải.
- Ngoài ra, cha mẹ nên đưa trẻ đến phòng khám nha khoa khám răng định kỳ 6 tháng/ 1 lần để kịp thời phát hiện và điều trị các bệnh lý răng miệng. Chú trọng chế độ dinh dưỡng giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho trẻ, giảm nguy cơ mắc các bệnh về răng miệng.
Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để cha mẹ có thể tham khảo và hiểu hơn về thông điệp ý nghĩa “đừng bao giờ vứt chiếc răng sữa của con” tại một số quốc gia đang áp dụng.
